Hoe steward-ownership de missie en visie binnen ondernemingen laat voortbestaan

Praktijkvoorbeeld: taalschool fiolet

Fiolet is een allround taalschool, gevestigd in Noord-Holland. Bij Fiolet kan iedereen (beter) Nederlands leren. Anderstaligen én Nederlandstaligen. Monique en haar man hebben 23 jaar lang met hart en ziel aan het bedrijf gewerkt en hebben de taalschool vorig jaar overgedragen aan Stichting Fiolet Impact. 

Opzet

De stichting heeft 3 bestuurders: de ‘stewards’ van Fiolet. De stewards zorgen er met de medewerkers van Fiolet voor dat de missie van Fiolet bij alle beslissingen voorop blijft staan en dat ook de winst naar de missie gaat. Monique: “Met een blij hart hebben Hans en ik onze taalschool overgedragen aan Stichting Fiolet Impact. We weten dat onze missie in stand blijft en dat het personeel in goede handen is. Een gouden greep om iets wat we met zoveel liefde hebben opgebouwd, te laten voortbestaan zoals wij dat willen!”

een andere optie voor verkoop

Toen Monique en Hans steward-ownership op het spoor kwamen waren ze al bezig om via bedrijfsmakelaars en collega-taalscholen Fiolet te verkopen. Monique: “Maar eigenlijk voelde dat niet goed. Ik zag opeens dat er een andere optie was.”

Monique en Hans kozen ervoor om het verkoopproces te stoppen en voor steward-ownership te gaan. Monique: “Dat je vast kan leggen dat de winst naar het personeel en goede doelen gaat, dat past zó bij hoe mijn man en ik in het leven staan: deel je rijkdom, daar wordt de wereld echt een beetje mooier van.” Een bijzondere stap. “Het is gek dat winst vaak alleen gaat naar de eigenaar van een bedrijf. Ik begrijp goed dat het fijn is om in een lekker groot huis te wonen, vaak op vakantie te kunnen, je geen zorgen te hoeven maken over geld. En ik snap dat je als eigenaar een zware eindverantwoordelijkheid hebt, die uitbetaald kan worden in geld. Maar daar zitten wel grenzen aan. Je kunt ook medewerkers mee laten delen in de winst, of mooiere producten maken als je je winst in verduurzaming steekt.”

In een wereld waarin het verkopen van een onderneming de norm is, geeft de keuze voor steward-ownership Monique rust. Monique: “Het is fijn dat wij nu weten dat onze missie en visie voor Fiolet blijft voortbestaan. Bij verkoop aan een commerciële partij zou dat zeer de vraag zijn. Onze grootste angst was dat er niets meer van Fiolet over zou blijven.” Er is veel gelijkenis met de overwegingen van Yvon Chouinard, de oprichter van Patagonia, die in 2022 zijn onderneming steward-owned maakte en zijn keuze als volgt toelichtte: “Eén optie was om Patagonia te verkopen en al het geld te doneren. Maar we konden er niet zeker van zijn dat een nieuwe eigenaar onze waarden zou handhaven of onze medewerkers over de hele wereld in dienst zou houden. Een andere optie was om het bedrijf naar de beurs te brengen. Wat een ramp zou dat zijn geweest. Zelfs beursgenoteerde bedrijven met goede bedoelingen staan onder te veel druk om winst op de korte termijn te creëren ten koste van vitaliteit en verantwoordelijkheid op de lange termijn. De waarheid is dat er geen goede opties beschikbaar waren.”

En financieel?

Doe je je als ondernemer niet financieel tekort als je voor steward-ownership kiest? Monique: “Nee. Wij hebben een goed huis, een auto en voldoende geld gespaard om goed van te kunnen leven. Bij verkoop aan een commerciële partij had de onderneming natuurlijk veel geld opgebracht, maar dat had alleen maar op de bank gestaan. We zouden niet meer geld gaan uitgeven dan we nu doen. En als je geen opvolgers hebt voor jouw bedrijf, is steward-ownership ideaal. Je bedrijf blijft bestaan in de structuur die je zelf hebt neergezet. Dat geeft zo’n goed gevoel… en je maakt er je personeel ontzettend blij mee, want die komen niet onder een ander bewind, of op straat te staan als de koper gaat bezuinigen om het aankoopbedrag terug te verdienen.”